گیمیفیکیشن در وب سایت امور آموزش مجتمع مس سرچشمه
بازی کردن یکی از قسمت های لاینفک زندگی بشر در طول تاریخ بوده است چرا که یکی هدف های زندگی انسان، لذت بردن از تمامی فعالیت هایی است که انجام میدهد. به همین دلیل است که همواره سعی شده است هر کار و فعالیتی جنبه تفریح و سرگرمی نیز داشته باشد چرا که یک بازی که به درستی طراحی شده باشد میتواند بر انگیزه افراد تاثیر گذاشته و آنها را به موضوع مورد نظر علاقمند کند. این استراتژی یعنی تبدیل فعالیت های مختلف به نوعی بازی در اصطلاح گیمیفیکیشن یا بازی وارسازی گفته میشود.
گیمیفیکیشن در یک تعریف ساده و کلی یعنی کارهایی که جنبه بازی ندارند را با بازی انجام دهیم. در واقع، گیمیفیکیشن یا بازی وارسازی استفاده از تفکرات و فعالیتهای بازیگانه در زمینههایی است که ماهیت بازی ندارند. امروزه گیمیفیکیشن در صنایع و فعالیت های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است که یکی از آن حوزه ها، مبحث آموزش می باشد.
بازی در یادگیری الکترونیکی یکی از راههای پیشرفته برای جذاب تر کردن آموزش است. هدف گیمیفیکیشن در آموزش، تقویت انگیزه فراگیران، افزایش علاقه آنها به انجام تکالیف و درک چگونگی استفاده از دانش کسب شده در عمل است.
چرا آموزش نیاز به تکنیک های گیمیفیکیشن دارد؟
مدت زیادی است که گیمیفیکیشن در آموزش الکترونیک و صنعت آموزش به کار می رود چراکه هیچ چیزی نمی تواند به اندازه یک بازی جذاب باشد. بازی ها در هر ژانر و نوعی که باشند، باعث افزایش انگیزه می شوند و انگیزه در آموزش عنصر مهمی است که در هیچ صنعت دیگری تا این حد اهمیت ندارد. گیمیفیکیشن در آموزش باعث می شود که تکالیف کسل کننده، جذاب، و وظایف دشوار به فعالیت مورد علاقه و ساده تبدیل شوند.
مطالعات صورت گرفته مشخص میکند که فقدان انگیزه عامل اصلی ترک تحصیل فراگیران است. مطالعات انجام گرفته در سطح دانشگاه نشان داده که تنها ۵۶٪ از دانشجویان، دوره کارشناسی را به جای ۴ سال در ۶ سال تمام می کنند و مشخص شده که علت آن در نقایص سیستماتیک در روش آموزش سنتی می باشد. از طرفی ثابت شده است که استفاده از گیمیفیکیشن در آموزش منجر به حفظ و تقویت انگیزه فراگیران می شود. به عنوان مثال، سایت DevHub اعلام کرده است که با افزودن تکنیک های گیمیفیکیشن، شاهد افزایش قابل توجهی در استفاده کاربران از سایت بوده به طوری که استفاده مخاطبان از این سایت از 10 درصد به 80 درصد رسیده است. بنابراین، کاربرد گیمیقیکیشن در آموزش الکترونیکی، میتواند بسیار مفید و اثربخش باشد.
یکی از چالش های پیش رو آموزش الکترونیک این است که فراگیران به راحتی دوره آموزشی را شروع می کنند، اما اغلب آنها دوره آموزشی را در نیمه راه ترک می کنند. عوامل گیمیفیکیشن و تولید محتوای الکترونیکی سرگرم کننده میتواند این وضعیت را تغییر دهد. این عوامل که مخاطب را به تعامل تحریک میکنند عبارتند از :
پاداش
وجود یک سیستم امتیازدهی به کاربران شما کمک میکند تا احساس کنند در یک رقابت هدفمند حضور دارند و فعالیتهایی که انجام میدهند، بیهوده نیست. در واقع، اگر مخاطب شما در طول فرآیند گیمیفیکیشن، پاداشی دریافت نکند، احساس حضور در یک تجربه جذاب را نخواهد داشت. بهتر است برای انجام رفتارهایی که به تلاش بیشتری نیاز دارند، امتیاز بالاتری در نظر بگیرید، تا مخاطب نسبت به انجام آنها ترغیب شود.
حس رقابت
هدف از وجود جداول رده بندی در فرآیند گیمیفیکیشن، نشان دادن رتبه و وضعیت کاربران در مقایسه با سایر رقبا و در واقع ایجاد حس رقابت است. افرادی که در صدر جدول قرار دارند، از موقعیت خود راضی هستند و برای حفظ آن همه تلاش خود را میکنند. بقیه هم در جریان موقعیت خودشان قرار میگیرند و برای کسب جایگاه بهتر، انگیزه لازم را پیدا میکنند. بنابراین جداول رده بندی، مشوق بسیار خوبی برای مشارکت و فعالیت هرچه بیشتر در بازی به شمار میروند.
سطح بندی
در نظر گرفتن سطوح و مراحل مختلف در بازی، علاوه بر اینکه شاخص مناسبی برای پیشرفت به شمار میرود، موقعیت کاربران نسبت به سایرین را نیز به خوبی نشان میدهد. در سیستمهای بازی وار، کاربران در سطوح بالاتر، پاداش و امتیاز بیشتری دریافت میکنند و همین موضوع انگیزه آنها را برای تلاش بیشتر تقویت میکند.
اهداف و چالش ها
بازی بدون چالش و هدف، هیچ شوق و انگیزهای در بازیکنان ایجاد نمیکند. چالشها میتواند یک مرحلهای (مانند ایجاد حساب کاربری در وب سایت) یا چند مرحلهای (مانند تکمیل دوره های آموزشی) باشد. برای موفقیت در هر چالش، کاربران باید مجموعه مشخصی از فعالیتهای مورد نظر شما را انجام دهند.
بازخورد سریع
یکی از مهمترین مکانیزمهایی که تعامل کاربران با گیمیفیکیشن را حفظ و تقویت میکند، دریافت سریع بازخورد است. به عنوان مثال، بهتر است مواردی مانند رسیدن کاربران به سطوح بالاتر بازی، دریافت پاداش و… را از طریق نمایش پیام در محیط بازی، ارسال ایمیل، پیامک و… به اطلاع مخاطبان برسد.

اما مزایای کاربرد گیمیفیکیشن در آموزش مجازی چیست؟
بین یادگیرندگان و محتوای آموزشی، رابطه مناسبی برقرار میشود
گیمیفیکیشن با داشتن هدف مشخص، علاوه بر جلب توجه مخاطبین به محتوای آموزشی، به آنها انگیزه میدهد. وقتی مخاطب در طول فرآیند یادگیری احساس مثبتی داشته باشد و بداند در صورت فعالیت، پاداش دریافت میکند، به احتمال زیاد به شرکت کننده فعال تبدیل میشود. او میتواند اطلاعات را به صورت موثر دریافت کرده و آنها را به حافظه بلند مدت خود بسپارد. چرا که دانشی که به این شکل در ذهن ذخیره شده با تجربیات خوشایند گیمیفیکیشن در ارتباط است.
فرآیند جذب و ذخیره اطلاعات در ذهن مخاطب، بهبود پیدا میکند
توجه داشته باشید که هدف ما در گیمیفیکیشن، به خاطر سپردن آموختهها توسط یادگیرندگان است. در واقع، فراگیران باید بتوانند هر زمان که در دنیای واقعی به آموزشهایشان نیاز داشتند، به آنها دسترسی پیدا کنند. گیمیفیکیشن با افزایش آگاهی در مورد مزایای آموختهها و کمک به ترشح اندورفین در بدن یادگیرنده، میتواند باعث بهبود فرآیند جذب و ذخیره اطلاعات شود.
فرآیند آموزش، بر پایه تعامل و سرگرمی پیش میرود
گیمیفیکیشن نه تنها به مفید بودن دوره آموزش الکترونیک کمک میکند، بلکه آن را سرگرم کننده، شاد و هیجان انگیز کرده و در فرآیند آموزش نوعی ساختار تعاملی ایجاد میکند. به این ترتیب مخاطب احساس میکند خودش بخشی از فرآیند یادگیری بوده و وجودش بر نتایج کار موثر است.
کاربرد آموختهها در دنیای واقعی قابل مشاهده است
گیمیفیکیشن این امکان را برای یادگیرندگان ایجاد میکند تا کاربرد آموختههای خود را در دنیای واقعی مشاهده کنند. آنها در فرآیند بازی به چشم خود می بینند که چطور انتخابهایشان بر پیامدها و پاداشها موثر است. به عنوان مثال، اگر مخاطب انتخاب درستی نداشته باشد، نمیتواند پاداش بگیرد و به مراحل بعد صعود کند. در واقع فرآیند بازی وارسازی به یادگیرندگان کمک میکند کاربرد موضوعات مختلف را در خارج از فضای کلاس مجازی نیز مشاهده کنند. آنها میتوانند این آموخته ها را در آینده، به مهارتهای فردی نیز تبدیل کنند.
تجربه یادگیری برای یادگیرندگان در تمامی گروههای سنی بهبود پیدا میکند
بازی وارسازی ، تجربه یادگیری را برای تمامی سنین کارآمد و اثربخش میکند. یادگیری موضوعات سخت و پیچیده یا مسائلی که چندان جذاب نیستند، به کمک بازی برای مخاطبان جذابتر و آسانتر میشود. حتی میتوان گیمیفیکیشن را به شکلی در دورههای آموزش الکترونیک وارد کرد که یادگیرنده اصلا متوجه نشود که در حال دریافت مطالب جدید است. به این ترتیب، «یادگیری» تبدیل به یک مساله فرعی میشود و میزان اضطراب یادگیرندگان نیز به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند، چرا که ذهن یادگیرنده بر لذت بردن از بازی، پیشرفت در آن و گرفتن امتیازات بیشتر متمرکز است.
گیمیفیکیشن در وب سایت امور آموزش مجتمع مس سرچشمه
با توجه به همه مزایای گفته شده، بیش از دو سال است که امور آموزش مجتمع مس سرچشمه در پی استفاده از تکنیک های گیمیفیکیشن بوده است و در این وب سایت هم این امکانات برای مخاطبین عزیز و محترم فراهم گردیده است. در این وب سایت، امکانات گیمیفیکیشن زیر در نظر گرفته شده است:
امتیازات:
امیتاز دانش KP: این امتیاز در قبال فعالیت های آموزشی و یادگیری مخاطبین در سایت، به ایشان تعلق خواهد گرفت.
امتیاز تجربه XP: این امتیاز بابت هر نوع فعالیت مستمر و تعامل مخاطب در وب سایت، به او تعلق میگیرد.
درجه ها:
شبیه به درجه بندی های شغلی یا نظامی، با افزایش هر کدام از انواع امتیازات دانش یا تجربه، درجه های مختلفی به مخاطب تعلق خواهد گرفت.
افتخارات:
افتخارات شامل دست آوردهایی است توسط مخاطب کسب شده اما لزوما بستگی به نوع یا میزان امتیازات آنها ندارد. به عنوان مثال کسب رتبه اول در سه دوره آموزشی بصورت پیاپی.
جوایز:
در نهایت، طبق نظر مدیریت امور آموزش و تجهیز منابع انسانی مجتمع مس سرچشمه، جوایز مختلفی برای درجه ها و افتخارات مختلف وب سایت در نظر گرفته شده که بصورت دوره ای تقدیم مخاطبان برگزیده خواهد شد.